Trong thực hành lâm sàng tiết niệu, việc quyết định “khi nào cắt thận” là một quá trình đánh giá phức tạp, đòi hỏi sự cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên tình trạng bệnh lý và khả năng phục hồi chức năng thận. Các chỉ định phẫu thuật cắt thận thường bao gồm những trường hợp nghiêm trọng như ung thư thận, thận mất chức năng, tổn thương nặng do chấn thương, hoặc để chuẩn bị cho ghép tạng. Trong bài viết này, Bác sĩ Cao cấp Nguyễn Bá Hiệp sẽ giải đáp thắc mắc khi nào nên cắt mổ thận, hãy cùng theo dõi nhé!

Điều trị ung thư thận

Trong điều trị ung thư thận, phẫu thuật cắt thận, hay nephrectomy, là phương pháp tiêu chuẩn nhằm loại bỏ khối u ác tính trong nhu mô thận. Lựa chọn phương pháp cắt bỏ phụ thuộc vào kích thước, vị trí của khối u và mức độ xâm lấn. Khi khối u lớn hoặc xâm lấn rộng, cắt thận toàn phần (radical nephrectomy) thường là phương án được chọn để đảm bảo loại bỏ triệt để khối u, bao gồm cả bao thận và các cấu trúc xung quanh.

Ví dụ, trong trường hợp ung thư tế bào thận (RCC) với kích thước trên 7 cm hoặc phát triển vào tĩnh mạch thận, việc loại bỏ toàn bộ thận là cần thiết để hạn chế nguy cơ di căn. Ngược lại, với các khối u có kích thước nhỏ dưới 4 cm, khu trú tại một phần thận và không xâm lấn sâu, cắt thận bán phần (partial nephrectomy) là lựa chọn ưu tiên nhằm bảo tồn tối đa mô thận lành, duy trì chức năng thận. Phương pháp này đặc biệt quan trọng ở những bệnh nhân có nguy cơ suy thận mạn tính hoặc đã có tiền sử bệnh lý thận.

Trong một số trường hợp nhất định, nếu khối u đã lan đến tuyến thượng thận, cắt bỏ cả tuyến thượng thận cùng với thận có thể được chỉ định nhằm ngăn ngừa nguy cơ lan rộng, đặc biệt ở những khối u thận trên vị trí cực trên, có liên quan trực tiếp đến tuyến thượng thận. Quyết định phẫu thuật này giúp kiểm soát tốt hơn sự tiến triển của ung thư và cải thiện tiên lượng sống cho bệnh nhân.

Thận mất chức năng

Phẫu thuật cắt thận cũng là chỉ định bắt buộc khi thận mất hoàn toàn chức năng, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người bệnh. Tình trạng này thường gặp ở các bệnh nhân có thận bị vô niệu kéo dài, xơ hóa thận, hoặc do tổn thương không hồi phục do suy thận mạn tính hoặc nhiễm khuẩn thận mạn tính….

Ví dụ, khi thận mất chức năng hoàn toàn và gây nhiễm trùng tiểu tái phát, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng ngược dòng hoặc lan ra các vùng lân cận, cắt thận là giải pháp để giảm thiểu nguy cơ này và ngăn chặn các biến chứng có thể đe dọa đến tính mạng. Ở các bệnh nhân thường xuyên bị đau thắt lưng dữ dội hoặc nhiễm trùng mạn tính không đáp ứng với kháng sinh, loại bỏ quả thận mất chức năng cũng có thể giúp giảm đau và cải thiện chất lượng cuộc sống. Đòng thời ngăn chặn bệnh lây lan sang thận còn lại.

Quyết định thực hiện cắt thận sẽ phụ thuộc vào đánh giá lâm sàng cụ thể và kết quả của các xét nghiệm cận lâm sàng như siêu âm Doppler mạch máu thận, chụp cắt lớp vi tính (CT) hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI), Xạ hình thận nhằm đảm bảo an toàn tối đa và đạt được hiệu quả điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

Điều trị các tình trạng khác

Bên cạnh các chỉ định đã nêu, phẫu thuật cắt thận còn được áp dụng trong điều trị các tình trạng tổn thương thận nghiêm trọng do chấn thương nặng như tai nạn hoặc chấn thương kín, khi các mô thận bị hoại tử không còn khả năng phục hồi. Trong những trường hợp này, cắt bỏ phần thận tổn thương giúp ngăn ngừa các biến chứng nhiễm trùng thứ phát, giảm thiểu tình trạng viêm và giảm đau hiệu quả cho bệnh nhân.

Một tình huống khác cần đến phẫu thuật cắt thận là điều trị sỏi thận phức tạp. Với các bệnh nhân có sỏi lớn gây tắc nghẽn nặng hoặc đã làm suy giảm chức năng thận không thể hồi phục, cắt thận một phần hoặc toàn phần có thể được xem xét để loại bỏ vùng mô tổn thương, giúp bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Ngoài ra, trong các trường hợp ghép thận, cắt thận được thực hiện trên người hiến tạng để lấy thận ghép cho người nhận, góp phần thay thế chức năng thận ở những bệnh nhân bị suy thận mạn giai đoạn cuối. Ví dụ, nếu người cho có hai thận khỏe mạnh và đáp ứng đầy đủ điều kiện y tế, họ có thể được chỉ định cắt bỏ một quả thận để ghép, mang lại cơ hội cải thiện sức khỏe và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người nhận.

Tùy vào tình trạng từng bệnh nhân, các yếu tố như mức độ tổn thương, tiên lượng chức năng thận và khả năng phục hồi sẽ quyết định cách tiếp cận và phương pháp cắt thận tối ưu nhất để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.

Tạm kết

Với những tiến bộ trong chẩn đoán và phẫu thuật tiết niệu hiện đại, xác định khi nào cắt thận trở nên rõ ràng hơn, nhờ vào sự hiểu biết sâu sắc về các yếu tố lâm sàng và tiên lượng bệnh. Quyết định phẫu thuật cắt thận không chỉ dựa vào tình trạng bệnh lý mà còn cần xem xét đến các yếu tố cá nhân của bệnh nhân, đảm bảo việc điều trị không chỉ hiệu quả mà còn an toàn, tối ưu hóa khả năng hồi phục và cải thiện chất lượng sống. 

Để được Bác sĩ Cao cấp Nguyễn Bá Hiệp tư vấn và đặt lịch thăm khám sớm nhất, bạn hãy liên hệ theo thông tin sau đây:

BÁC SỸ CK2 NGUYỄN BÁ HIỆP – CHUYÊN KHOA TIẾT NIỆU VÀ NAM HỌC

• Hotline:  0903951953 – 0941263030 (Bs Hiệp)
• Email: hiepnieu@gmail.com
• Website: https://bsnguyenbahiep.com/ 
• Fanpage: https://www.facebook.com/profile.php?id=61550490354831&ref=embed_page